Fibromiyalji nedir? Fibromiyalji en yaygın kronik ağrı bozukluklarından biridir; kronik yorgunluk ve kronik ağrı olarak da adlandırılır. Ulusal Fibromiyalji Derneği’ne göre, dünya nüfusunun yüzde üç ila altı’sını etkileyen bir problemdir. Araştırmacılar Fibromiyaljinin kesin nedeni bilmiyorlar, ancak fibromiyalji, vücudun merkezi sinir sistemi ağrıyı düzgün bir şekilde işleyemediğinde ortaya çıkıyor. Ağrı vücudunuzun belirli bir bölgesinden geliyor gibi görünse de aslında beyinden ve genel olarak merkezi sinir sisteminden gelir.
Fibromiyalji beyindeki sinirler ve ağrı sinyalleri ile ilgili bir sorundan kaynaklanabilir. Başka bir deyişle, fibromiyaljili kişilerde beyin, günlük ağrıları ve diğer duyusal deneyimleri yanlış anlar, bu da kişiyi fibromiyaljisi olmayan kişilere göre basınca, sıcaklığa (sıcak veya soğuk), parlak ışığa ve gürültüye karşı daha duyarlı hale getirir.
Fibromiyalji sorunu olan kişiler vücutlarının her yerinde ağrı ve yorgunluk (uyku veya dinlenmeyle düzelmeyen aşırı yorgunluk) hisseder, bununla birlikte uyku sorunları yaşarlar. Fibromiyalji, artrit ile karşılaştırılmıştır. Artrit gibi fibromiyalji de ağrıya ve yorgunluğa neden olur. Ancak artritin aksine fibromiyalji, kızarıklık ve şişmeye veya eklemlerinizde hasara neden olmaz.
Kronik (uzun süreli), yaygın ağrı, fibromiyaljinin en yaygın semptomudur. Vücudunuzun her yerinde acıyı hissedebilirsiniz. Ya da sırtınızda veya bacaklarınızda olduğu gibi en sık kullandığınız kaslarda daha fazla hissedebilirsiniz. Ağrı, derin bir kas ağrısı gibi hissedebilir veya zonklayabilir veya yanabilir. Ağrınız da sabah daha kötü olabilir.
Fibromiyalji Belirtileri Nelerdir
Eskiden fibrosit olarak bilinen Fibromiyalji, artrit benzeri kabul edilir. Ancak artritin aksine kemiklere ve eklemlere zarar vermez. Fibromiyaljinin belirleyici özelliği vücudun her yerinde ağrıdır. Bu, kaslarınızda ve eklemlerinizde ağrıyla karşılaşabileceğiniz anlamına gelir.
Fibromiyalji belirtileri genellikle şunları içerir:
- Uykuyla veya dinlenmeyle geçmeyen aşırı yorgunluk
- Bilişsel ve hafıza sorunları (fibro sis olarak da adlandırılır)
- Uyku sorunları
- Duygudurum sorunları
- Sabah yorgunluğu
- Kas yorgunluğu, kas krampları
- Baş ağrısı
- İrritabl bağırsak sendromu (IBS)
- Ağrılı adet dönemleri
- Ellerde ve ayaklarda uyuşma veya karıncalanma
- Huzursuz bacak sendromu
- Sıcaklık hassasiyeti
- Yüksek seslere veya parlak ışıklara duyarlılık
- Depresyon veya anksiyete
Fibromiyalji Kimlerde Görülür?
Kadınların fibromiyalji geliştirme olasılığı erkeklerden daha yüksektir: NFA, teşhis konulan kişilerin yüzde 75 ila 90’ının kadın olduğunu tahmin etmektedir. Durum yaşla birlikte daha yaygın hale gelir; 70-80 yaşlarında, insanların yaklaşık yüzde sekizine fibromiyalji teşhisi konar. Bazılarında daha yüksek Fibromiyalji riski vardır. Yüksek risk faktörleri genel olarak şunlardır:
- Obezite
- Sigara içmek
- Romatoid artrit veya lupus gibi başka romatizmal durumlar
- Genetik faktörler
- Beyin veya omurilikte travma geçirmiş olanlar (fiziksel travma, bir yaralanma veya tekrarlanan yaralanmalar, hastalık veya bir kazadan kaynaklanabilir. Travma sonrası stres bozukluğu gibi duygusal stres veya travma da fibromiyaljiye yol açabilir).
- Yüksek stres altında olmak
- Enfeksiyonlar
- Hareketsiz yaşam tarzı
- Kötü uyku kalitesi
- Sağlıksız beslenme
- Hormonal değişimler
Fibromiyalji nasıl tedavisi edilir?
Fibromiyalji tedavisi şunları içerebilir:
- ⭐ İlaçlı tedavi. Gıda ve İlaç İdaresi, fibromiyaljiyi tedavi etmek için üç ilacı onayladı: pregabalin, duloksetin ve milnasipran. Doktorunuz ayrıca belirli semptomları tedavi etmek veya alevlenmeleri önlemek için ağrı kesiciler veya antidepresanlar önerebilir.
- ⭐ Konuşma terapisi. Eğitimli bir danışmanla yapılan danışmanlık seansları, ağrınızı daha iyi kontrol etmek için kullanabileceğiniz farklı beceri ve teknikleri öğretebilir. Bu tür bir terapi, bire bir veya bir terapistle birlikte gruplar halinde olabilir. Fibromiyalji gibi kronik bir durumla yaşamak zor olabilir. Destek grupları ayrıca size duygusal destek verebilir ve başa çıkmanıza yardımcı olabilir.
- ⭐ Yaşam tarzı değişiklikleri. Kötü yaşam tarzı alışkanlıklarına sahip olmak durumu daha da kötüleştirebilir. Hareketsiz yaşam tarzınızdan çıkıp meditasyon ve yoga yapmalısınız. Bu, esnekliğinizi geliştirmeyi ve zihninizi sakinleştirmeyi amaçlar. Daha enerjik hissetmeye başlayacak ve düzenli egzersizle eklemlerin kolay hareketlerini deneyimleyeceksiniz.
Fibromiyalji semptomlarını hafifletmek için evde neler yapılabilir
Semptomlarınızı hafifletmek için evde aşağıdaki adımları uygulayabilirsiniz:
- Yeterince uyumak. Çoğu yetişkin her gece yedi ila sekiz saat uyumaya çalışmalıdır. Ancak fibromiyalji uykuya dalmayı ve uykuda kalmayı zorlaştırabilir. Sahip olduğunuz uyku problemleri ve bunları tedavi etme yolları hakkında doktorunuzla konuşun. Doktorunuz şunları önerebilir:
- Her gün aynı saatte yatmak ve aynı saatte kalkmak
- Yatmadan önce kafein, alkol veya baharatlı yemekler yememek
- Gündüz kestirmemek
- Hafif müzik dinlemek veya sıcak bir banyo yapmak gibi vücudunuzu uykuya hazırlayan rahatlatıcı aktiviteler yapmak.
- Stresi azaltmak. Stres, fibromiyalji semptomlarının alevlenmesini tetikleyebilir. Meditasyon, masaj ve konuşma terapisi gibi stratejiler yardımcı olabilir.
- Düzenli fiziksel aktivite yapmak. Ağrı ve yorgunluk egzersizi ve günlük aktiviteleri yapmayı zorlaştırabilir. Ancak araştırmalar, fibromiyaljili birçok kadın için düzenli fiziksel aktivitenin ağrıyı azaltabileceğini gösteriyor.
- Tamamlayıcı veya alternatif tedavileri denemek. Bazı kadınlar, semptomlarının tamamlayıcı veya alternatif tedavileri denedikten sonra daha iyi hale geldiğini söylüyor, örneğin:
- Fizik Tedavi
- Masaj
- Miyofasiyal salım tedavisi
- Akupunktur
- Gevşeme egzersizleri
- Tai Chi
- Yoga
Fibromiyalji gebeliği nasıl etkiler?
Fibromiyaljili birçok kadın hamile kalmakta sorun yaşamaz ve bazı kadınlar, semptomlarının hamilelik sırasında iyileştiğini bildirir. Ancak bazı kadınlar için fibromiyalji hamilelik sırasında sorunlara neden olabilir. Belirtileriniz, özellikle hamileliğin ilk birkaç ayında alevlenebilir veya kötüleşebilir. Ayrıca, değişen hormonların neden olduğu yorgunluk, stres ve duygudurum dalgalanmaları gibi bazı normal hamilelik şikayetleri fibromiyaljili kadınlar için daha kötü olabilir. Bu nedenle, hamilelik süreci boyunca doktorunuzla temas halinde olmanız ve tavsiyeleri uygulamanız faydalı olacaktır.
