Epizyotomi Nedir?
Perineotomi ya da dikişli doğum olarak da bilinen epizyotomi, vajinal açıklığı genişletmek ve doğum işlemini kolaylaştırmak için vajina ve anüs (perine adı verilen bölge) arasındaki kaslı bölgeye atılan cerrahi bir kesidir. Bu kesiden önce vajina etrafındaki bölgeyi uyuşturmak için lokal anestezi uygulanır, böylece kesme ve sonrasında dikiş atılırken herhangi bir acı hissedilmez.
Epizyotomi Neden Yapılır? Avantajları Nelerdir?
Epizyotomiye gerek duyulmasının öncelikli nedeni doğumun daha kolay olmasını ve aşırı gerilmeden dolayı perine bölgesinde oluşabilecek yırtılmaları önlemektir. Bu kesinin avantajlarından bir diğeri ise perine kaslarının aşırı gerilmesini önleyerek rahim, mesane ve kalın bağırsakta sarkma gibi yapısal sorunların yanı sıra vajinal estetiğin bozulma riskini de en aza indirmektir.
Epizyotomi uygulaması, kimi uzmanlar tarafından desteklenmese de, bazı durumlarda yapılması gereklidir. Elbette her kadının epizyotomiye ihtiyacı yoktur, ancak buna doğum esnasında anne ve bebeğin durumuna göre karar verilir.
Epizyotomi gerektiren ciddi durumlar şunlardır:
- Bebeğin yaşamını tehdit eden olağan dışı bir durum varsa (yetersiz oksijen, zayıf kalp atışı gibi) ya da bebek ters geliyorsa
- Uzun sürecek bir doğum ise
- Bebek normalden daha büyükse
- Erken doğum söz konusuysa
- Anne ciddi bir sağlık sorunu yaşıyorsa ya da bunların dışında herhangi bir problem varsa, epizyotomi uygulanması gerekebilir.
Dikişli Doğum Nasıl Yapılır?
Epizyotomi için, genellikle bebeğin başının vajinal açıklıktan yaklaşık 4 cm kadar dışarı çıkması beklenir. Ardından, doğum uzmanı bebeğin başının epizyotomi makası ile temas etmesini önlemek için iki parmağıyla vajinayı gerip makasla kesi atar.
Bu kesi ya doğrudan anüse doğru ya da vajinal açıklığa 45°’lik açıyla çarpraz olarak yapılır. Bu esnada bebeğin başının aniden dışarı çıkmasını önlemek için hafif baskı uygulanır ve böylece olabildiğince sorunsuz bir doğumun gerçekleşmesi sağlanır. Bebeğin doğumundan ve plasentanın düşmesinden sonra epizyotomi dikişi atılır. Epizyotomi dikişi nası düşer diye merak ediyorsanız, bu dikişler genellikle bir ay içinde dokular tarafından emilir. Bu nedenle, dikişi almak için tekrar doktora gitmenize gerek kalmaz.
Epizyotominin Olası Riskleri
Herhangi bir cerrahi prosedürde olduğu gibi, epizyotominin de bazı komplikasyonları olabilir. Bu komplikasyonlar genellikle şunları içerir:
- Kanama
- Epizyotomiden sonra rektal dokularda yırtılma
- Şiddetli perineal ağrı
- Dokularda kan toplanması
- Cinsel ilişki sırasında ağrı
- Kötü kokan vajinal akıntı
>>>Vajinal Atrofi: Belirtiler, Tanı, Tedavi
Epizyotomi Sonrası Bakım ve İyileşme Süreci
Epizyotemiye ve doğum dikişine ne iyi gelir, işlem sonrası nelere dikkat etmek gerekir? Aşağıda bu sorularınıza yanıt bulabilirsiniz.
♦ Doğumda epizyotomi uygulandıysa, çok hassas bir alanda dikişleriniz olacağından iyileşmek için biraz zamana ihtiyacınız olacaktır. Epizyotomi dikişlerinin çıkarılması gerekmez-doğumdan sonraki birkaç hafta içinde kendiliğinden çözülür.
♦ İşlemden sonra yaklaşık 4 hafta tampon kullanmaktan, cinsel ilişkiye girmekten ve dikişlere zarar verebilecek her şeyden kaçının.
♦ Epizyotomi sonrasında, kesinin olduğu yerde ağrı olabilir. Bu ağrıyı hafifletmek ve şişliği önlemek için buz torbası kullanabilirsiniz. Ayrıca doktorunuzun önereceği ağrı kesici kremler veya bölgesel spreyler de rahatlamanıza yardımcı olur (anne sütü ile bebeğe geçebileceği için aspirin önerilmez).
♦ Kesinin olduğu yeri mutlaka temiz ve kuru tutun. Dikişlerin zarar görmemesi için kabız olmamaya dikkat edin. Bunun için bol su ve lifli gıdalar tüketebilir, ayrıca doktorunuza danışarak dikişlerdeki baskıyı azaltmak için dışkı yumuşatıcı ilaç (müshil) kullanabilirsiniz.
♦ Duş almak için en az 24 saat bekleyin, yorucu aktiviteler ve ağır kaldırmaktan kaçının ve mutlaka doktorunuzun belirttiği tarihte kontrole gidin.
♦ Doğumdan sonra mümkün olan en kısa zamanda pelvik taban egzersizlerine (kegel egzersizleri) başlayın. Bu egzersizler pelvik taban kaslarını güçlendirecek, kan dolaşımını artıracak ve böylece iyileşme sürecine hızlandıracaktır.
Epizyotomi sonrası cinsel ilişki
Epizyotomiden sonrası cinsel yaşamınıza devam etme konusunda dikkatli davranmalısınız. Yaraya iyileşmesi için gereken zamanı tanıyın ve acının tamamen azalmasını bekleyin. Cinsel ilişki için güvenli zaman konusunda mutlaka doktorunuzun tavsiyelerine uyun. Genellikle doğumdan ortalama 4 ila 6 hafta sonra tamamen iyileşmiş olursunuz. Ancak yine de muayene olana kadar ve doktorunuz onaylayana kadar cinsel ilişkiye başlamamanız tavsiye edilir. İyileştikten sonraki ilk cinsel ilişkinizin mümkün olduğunca rahat olması için suda çözünür bir kayganlaştırıcı kullanabilirsiniz. Bu, özellikle emziriyorsanız faydalı olacaktır, çünkü laktasyon östrojen seviyesini düşüreceğinden vajinanın salgı üretimi azalır. Kayganlaştırıcı bu konuda etkili olacaktır.
