E Vitamini sağlık için gerekli olan çok çeşitli besinlerde bulunan bir bileşenler grubudur. Peki E vitaminin faydaları nelerdir, hangi besinlerde bulunur, E vitamini eksikliği belirtileri nelerdir? İşte detaylar…
E Vitamini Nedir?
E vitamini birçok gıdada bulunan ve bir antioksidan görevi görerek vücut hücrelerini hasardan korumaya yardımcı olan, yağda çözünen bir vitamindir (alfa-tokoferol olarak da bilinir). Bu durum, E vitamininin vücudu, normal sağlıklı vücut hücrelerini zayıflatan ve yok eden potansiyel olarak zarar veren ‘serbest radikallerden’ korumaya yardımcı olduğu anlamına gelir. BSerbest radikaller, vücut işlevlerimizin doğal bir sonucu olarak oluşur ve kalp hastalığı, kanser gibi durumlarla ilişkilendirilmiştir.
E Vitamini, hücrelerin serbest radikal hasarından korunmasına ve hatta bazı durumlarda üretimlerini yavaşlatmaya veya önlemeye yardımcı olabilecek güçlü bir antioksidandır. Yağda çözünen bir vitamin olduğu için bu, vücudun onu depolayabileceği ve gerektiğinde kullanabileceği anlamına gelir.
E vitamini nelerde bulunur? E vitamini besin kaynakları
İhtiyacınız olan tüm E vitaminini besinlerden alabilirsiniz. Bu nedenle çeşitli ve dengeli beslenmeniz koşuluyla, E vitamini seviyeleriniz için endişelenmenize gerek kalmaz. İyi bir E vitamini kaynağı olan yiyecekler şunlardır:
- Badem, ceviz gibi kuruyemişler
- Ay çekirdeği
- Buğday tohumu yağı
- Kuşkonmaz, biber, tere, ıspanak, maydanoz, brokoli, marul, kereviz ve balkabağı gibi sebzeler
- Avokado ve mango
- Tahıllar
- Fıstık ve fıstık ezmesi
- Zeytinyağı ve fındık yağı gibi bitkisel yağlar ve tereyağı
- Balık, kümes hayvanları, yumurta
Ne kadar E vitaminine ihtiyacınız var? 14 yaş ve üstü erkekler ve kadınlar ile hamile kadınlar için önerilen miktar günlük 15 mg’dır. Emziren kadınların günlük 19 mg’dan biraz daha fazlasına ihtiyacı olabilir. Yüksek E vitamini seviyesine sahip çoğu insan multivitaminler veya E vitamini takviyeleri alıyor. Bunlar güvenli olmasına rağmen, aşırı doz alınırsa kanama riski olabilir – özellikle kan inceltici bir ilaç da alınıyorsa.
E vitamini eksikliği belirtileri nelerdir?
E vitamini eksikliğinin herhangi bir belirti veya semptomu var mı? Çoğu insan için, E vitamini bakımından biraz eksik olsalar bile, herhangi bir semptom yaşamaları olası değildir. Bununla birlikte, sindirim ile ilgili önemli sorunları olan veya pankreas ve kistik fibroz gibi sorunları olanlar aşağıdaki semptomları yaşayabilir:
- Periferik nöropati olarak bilinen ellerde veya ayaklarda sinirlerin hasar görmesi. Bu durum karıncalanma, halsizlik veya ağrıya neden olur.
- Vücut hareketini kontrol etme ile ilgili sorunlar (ataksi)
- Görme ile ilgili sorunlara neden olan gözün arkasındaki hasar (retinopati)
- Bozulmuş bağışıklık sistemi ile ilgili sorunlar.
E vitamini faydaları nelerdir?
Büyük gözlemsel çalışmalar, E vitamini almanın kanıtlanmış faydaları olduğunu öne sürse de, yeterli çalışma mevcut değil ve bu alanda daha fazla araştırma gerekmektedir. Bununla birlikte, e vitamininin potansiyel faydaları ve diğer mevcut bulgular şunlardır:
- Kalp sağlığı ve E vitamini– Amerikan Kalp Derneği mevcut çalışmalardan yola çıkarak, bilimsel verilerin kardiyovasküler riski azaltmak için E vitamini gibi antioksidan vitamin takviyelerinin kullanımını haklı çıkarmadığı sonucuna vardı.
- Göz sorunları ve E Vitamini– Tek başına alındığında, E vitamininin katarakt veya yaşa bağlı makula dejenerasyonu (AMD) gibi göz hastalıklarına karşı önemli bir koruma sağladığına dair çok az kanıt var gibi görünmektedir. Bir çalışma, C vitamini, çinko ve beta karoten ile birlikte alındığında, E vitamininin bazı insanlarda AMD’ye karşı bir miktar koruma sağlayabileceğini buldu.
- Kanser ve E Vitamini– E vitamininin genel olarak kansere karşı koruduğuna dair çok az kanıt var gibi görünüyor. Bununla birlikte, bazı çalışmalar, düzenli olarak bir takviye almanın sigara içen erkeklerde ileri prostat kanseri riskini biraz azaltabileceğini öne sürmüştür. Bu vitaminin prostat kanseri gelişme riskini azaltıp azaltamayacağına dair kesin bir yanıt vermeyi amaçlayan SELECT denemesi olarak bilinen 18.000 erkekten oluşan büyük bir çalışma, araştırmacılar E vitamininin kanser veya prostat kanseri önleme faydası sağlamadığı sonucuna vardıklarında yarı yolda durduruldu. Bununla birlikte, prostat kanseri genellikle yıllar içinde çok kademeli olarak geliştiğinden, denemedeki bazı erkeklerin daha uzun süre E vitamini almaya devam etselerdi korunup korunamayacaklarını söylemek mümkün değil.
- Bilişsel işlev ve E Vitamini– Son yıllarda, düzenli olarak E vitamini almanın beyni Alzheimer ve Parkinson hastalığı gibi nörodejeneratif koşullara karşı korumaya yardımcı olup olamayacağı konusunda çok fazla ilgi var. Bununla birlikte, şu anda E vitamininin bu durumu önleyebileceğine veya fayda sağlayabileceğine dair çok az net kanıt vardır.
Özetle, E vitamini sağlık için hayati öneme sahip olmasına rağmen, tıbbi kullanımı için net kanıtlanmış kanıtlar yoktur. Çeşitli ve dengeli beslenerek doğru miktarda E vitamini almaya dikkat etmek her zaman en doğru yol olacaktır!
