Birçok ebeveynin belki de en çok istediği şeydir çocuğunun okumayı sevmesi ve bunu alışkanlık haline getirmesi. Çünkü kitap sevgisi ve okuma alışkanlığı, bir çocuğun hayatı boyunca kazanabileceği en değerli alışkanlıklardan biridir. Peki çocuklara kitap okuma alışkanlığı nasıl kazandırılır, bunun için neler yapılabilir?
Çocuklar her şeyden önce ebeveynlerini örnek alırlar. Bu yüzden öncelikle anne-baba olarak iyi birer okur olmalısınız. Çocuklar, öğrenmeye taklit ederek başlarlar. Bunun bilincinde olarak tavırlarınızı ve alışkanlıklarınızı düzenlemelisiniz.
Kitap okuma alışkanlığı kazandırmak, erken çocukluk döneminden itibaren başlamalıdır. Bol resimli kitaplar çocukların ilgisini çeker ve onları kitap sevmeye yaklaştırır. Bilindiği gibi görsel hafıza, işitsel hafızadan daha etkilidir. Çocuklar, görsellerle, bilgiyi zihinlerine daha rahat depolarlar (bu çoğu zaman yetişkinler için de geçerlidir). Aynı zamanda okuma eylemi de bu sayede çok daha eğlenceli hale gelir.
Çocuğunuzla birlikte rutin okuma saatleri belirleyin ve bu programa sadık kalın. Mesela, uyumadan önce, çocuğunuza okuyacağınız kitap sizi birbirinize daha çok yaklaştıracak, duygularınızı karşılıklı olarak paylaşmanızı sağlayacaktır. (Bu arada okunacak kitabı kendi seçsin hatta buna siz teşvik edin).
Çocuğunuzun, duygu ve ihtiyaçlarını diyalog kurarak ifade etmesini sağlayın. Bunu yaparken, kelime haznesinde biriktirdiği yeni kavramları, sözcükleri kullanmayı da deneyecektir. Bu sayede kendini ifade etme konusunda güç kazanacak ve sağlam bir özgüven geliştirecektir.
Birlikte sık sık kütüphaneleri, kitapçıları ziyaret edin ve mutlaka istediği kitapları özgürce seçmesine izin verin. Kitap okumanın faydalarından bahsedin ona, soru sormaya teşvik edin.
Kitap okumanın bir yaşam tarzı, ”olmazsa olmazınız” fikrini aşılayın çocuğunuza. Mesela, evinizin hemen her bölümünde kitap dolu raflar olsun, eviniz kitap koksun. O zaman kitaplarla yaşamayı kanıksayacak, vazgeçilmez ve yaşam boyu sürecek kitap sevgisini kazanmış olacaktır.
Yapılabilecekler elbette bu anlatılanlarla sınırlı değil. Ebeveynler olarak sizler de, kitap okuma alışkanlığı kazandırmak istediğiniz çocuklarınızın yaşlarını, ilgi alanlarını, bireysel özelliklerini göz önünde bulundurup alternatifler üretebilirsiniz.
Bu uzun soluklu süreçte sabırlı olmalısınız ve çabalarınız devamlılık göstermelidir. Asla başkalarının çocuklarını göz önünde bulundurarak yargılara varmayın. Zira her çocuğun gelişim süreci farklılıklar gösterebilir. Baskı yollu alışkanlık kazandırmaya çalışmaktan uzak durun, zorlamayın. Baskı, isyanı doğurur. Çocuğunuza güven verin, güvenli bir ortam sağlayın. Zaman tanıyın ona, bolca zaman. Sizler çocuklarınızın gelişimini en doğru biçimde desteklerseniz, başarı kendiliğinden gelecektir.
Çocuklara kitap okuma alışkanlığı kazandırma yolları
- Kitap seçimi: Çocuğun ilgi alanına ve yaşına uygun kitap seçin.
- Okuma zamanı belirleyin: Her gün belirli bir okuma zamanı ayarlayın.
- Okuma ortamı: Kitap okumak için uygun ve rahat bir ortam yaratarak çocuğun dikkatini dağıtmamaya çalışın.
- Kitap hakkında konuşun: Okuduğunuz kitap hakkında çocukla tartışın, onun düşüncelerini ve fikirlerini dinleyin.
- Örnek olun: Çocuğunuzun gösterdiği çaba ve ilgiye karşılık olarak kendiniz de kitap okumaya özen gösterin.
- Kitap etkinlikleri: Kitap okuma etkinlikleri veya kitap kulüpleri organize edin.
- Ödüller: Okuma hedeflerine ulaştığında çocuğunuza ödüller verin.
- Sık sık kitap alın: Sık sık kitap alın ve çocuğun okuma kütüphanesi oluşmasını sağlayın.
- Kitap okuma ile ilgili oyunlar: Çocuğunuzla kitap okuma ile ilgili oyunlar oynayın ve bu oyunlarla kitap okuma deneyimini eğlenceli hale getirin.
- Kitap okuma yapılan yerleri gezinin: Kitapçılar, kütüphaneler veya parklar gibi kitap okuma yapılan yerlere gitin ve bu alışkanlığın önemini vurgulayın.
- Kitap okumayı keyifle yapın: Çocuğunuzun kitap okumayı keyifle yapmasını sağlamaya çalışın, ona zorunlu bir şey olmaktan çok bir eğlenceli aktivite gibi sunun.
- Sosyal medya etkisinden kaçının: Çocuğunuzun kitap okumayı keyifle yapmasını sağlamak için sosyal medya ve diğer teknolojik cihazların etkisinden uzak tutmaya çalışın.
- Kitap okuma ile ilgili film ve animasyonları izleyin: Kitap okuma alışkanlığını kazandırmak için kitap okuma ile ilgili film ve animasyonları da izleyin.
- Kitap okuma becerilerini geliştirin: Çocuğun okuma becerilerini geliştirmek için farklı türlerdeki kitaplar okuyun ve çocuğunuzun okuma hızını, dikkatini ve anlama yeteneğini geliştirmek için pratik yapmasını sağlayın.
- Kitap okuma ile ilgili yarışmalar düzenleyin: Çocuğunuzun kitap okuma ilgisini arttırmak için kitap okuma ile ilgili yarışmalar düzenleyin ve çocuğun okuma hedeflerine ulaşmasını teşvik edin.
Bu maddeler, çocuğunuzun kitap okuma alışkanlığı kazanmasına ve onun hayal gücünü, kültürel bilgisini geliştirmeye yardımcı olabilir.
