Alerjik Rinit Nedenleri, Belirtileri ve Tedavisi

Bu yazıda “alerjik rinit nedenleri nelerdir, alerji ve soğuk algınlığı arasındaki fark nedir, alerjiler ne zaman geçer, alerji tedavisi (doğal-bitkisel ve tıbbi), bahar alerjisi için neler yapmalıyız” gibi soruların cevabını bulabilirsiniz…  

Bahar mevsimi soğuk kış günlerinin ve soğuk algınlıklarının bittiğini zannederken, bir çoğumuz için başka sorunların başladığı zor bir mevsimdir. Özellikle de alerjik rinit ya da diğer adıyla bahar alerjisi-saman nezlesi olanlar için! Zira bahar aylarında uçuşan polenlerden dolayı mevsimsel alerjiler artış gösterir.

Alerjik Rinit Nedir? 

Bağışıklık sisteminin havadaki alerjenlere karşı aşırı reaksiyon göstermesiyle ortaya çıkan bir çeşit iltihaplanma olarak tanımlanır. Bitkiler polen saldıkça saman nezlesi-bahar nezlesi gibi mevsimsel alerjileri olanların burun akıntısı, hapşırma ve göz sulanması gibi şikayetleri de başlar.

Bu alerjilerin henüz kesin bir tedavisi olmasa da semptomları hafifletmek için bazı tıbbi ya da doğal ilaçlar kullanılabilir. Ayrıca bazı önemli alışkanlıklar edinmeniz bu süreci daha rahat atlatmanıza yardımcı olur.

Alerjik Rinit Nedenleri

Bahar alerjisini tetikleyen en önemli faktör polenlerdir. Polen bitkilerin üreme hücresidir ve bahar aylarında ortaya çıkıp rüzgarla birlikte kilometrelerce geniş alanlara yayılır. Ağaçlar, yabani otlar ve çimenler diğer bitkileri döllemek için bu küçük tanecikleri havaya bırakır ve bitkilerin çoğalması bu sayede gerçekleşir.

Polenler soluma yoluyla burun içerisine kaçtığında alerjik yatkınlığı olanlarda kısa sürede semptomlar başlar. Bağışıklık sistemi poleni bir tehlike olarak algılar ve alerjenlere saldıran antikorları serbest bırakır. Bu durum histamin adı verilen kimyasalların kan içine salınmasına yol açar. Histaminler ise alerjik rinit semptomlarını tetikler.

Bahar Alerjisi-Alerjik Rinit Belirtileri

• Burun akıntısı, burun tıkanıklığı
• Hapşırma
• Öksürme (alerjik öksürük)
• Gözlerde kaşınma, sulanma ve yanma
• Burun kaşıntısı
• Göz altlarında koyu halkaların belirmesi

Burun, göz ve bronşlarda biriken polenler saman nezlesi, alerjik astım ve gözlerde iltihaplanmaya (konjuktivit) neden olabilir. Bununla birlikte astım, orta kulak problemleri, gıda alerjileri ve sinüzit gibi hastalıklar da alerjik rinit ile birlikte görülebilen hastalıklardır.

Alerjik Rinit İçin Doğal Çözümler

Mevsimsel alerjilerden yakınanlar için mevsim değişiklikleri ve özellikle bahar ayları yılın en kötü zamanı olabilir. Havada uçuşan polenleri her soluduğunuzda alerjiniz daha çok belirtiler gösterir ve daha kötüye gider. Bu sıkıntının üstesinden gelmek ve baharın tadını çıkarabilmek için önerilerimizi okuyup uygulayarak bu zor zamanları daha kolay atlatabilirsiniz.

1. Ananas Suyu İçin: Bu lezzetli meyve, solunum yollarını açan bromelain adı verilen bir enzim içerir. Bahsedilmesi gereken diğer bir faydası ise, ananasın yüksek konsantrasyonlu  C vitamini içermesidir. C vitamini, diğer bir çok faydasının yanı sıra bağışıklık sistemini güçlendiren güçlü bir antioksidandır.
2. Aloe vera suyu için: Aloe vera bağışıklığı güçlendirir, ayrıca anti-inflamatuar ve rahatlatıcı içeriği alerjik semptomları hafifletir.
3. Yeşil çay için: Yeşil çayın antioksidan içeriği, histamin üretimini yavaşlatarak alerjik rinit belirtilerinin hafiflemesine yardımcı olur.
4. Polen alerjisi için Nane çayı: Nane çayı Epigallocatechin Gallate denilen güçlü bir antioksidan içerir. EGCG, alerjik semptomlar belirmeden önce bağışıklığınızı arttıracak özelliğe sahiptir. Hatta C ve E vitaminlerinden bile daha etkilidir.
5. Bol bol duş alın: Polenlerin yoğun olduğu bahar aylarında mutlaka sık sık duş alın. Özellikle dışarıda vakit geçirdikten sonra eve döndüğünüzde giysilerinize, saçlarınıza ve cildinize yapışan polen, toz ve hatta küçük böceklerden arınmak için vakit kaybetmeden yıkanmanızda fayda var.
6. Diyetinizi Değiştirin: Alerjilere karşı savaşmanıza ve sağlığınızı korumanıza yardımcı olabilecek pek çok yiyecek vardır. Yağlı ve şekerli gıdaların tüketimini mutlaka azaltın. Bu tip gıdalar alerjik reaksiyonları şiddetlendirebilir. Daha fazla narenciye ve yeşillik tüketmelisiniz..
7. Güneş Gözlüğü kullanın: Güneş gözlüğü, gözlerinizi zararlı UV ışınlarından korurken aynı zamanda polenlerden, tozlardan ve diğer alerjenler gibi havada bulunan zararlı parçacıklardan da korur. 2013’te yapılan bir araştırma, güneş gözlüklerinin mevsim geçişleri sırasında gözlerinizi tahriş eden alerjen ve enfeksiyonlardan korumanın en kolay ve ucuz yollarından biri olduğunu göstermiştir.
8. Pencerelerinizi kapalı tutarak polenleri engelleyin: Mevsimsel alerjiniz varsa evde, ofiste veya arabanızda, mümkünse pencereleri kapalı tutun. Polen filtreli klimalar kullanın ve klimalarınızın filtrelerinin düzenli olarak bakımını yapın. Alerjenlerden korunmak için bu duruma dikkat etmenizde fayda var.
9. Halıları kaldırın: Halılar, eve renk ve sıcaklık katıyor, ama aynı zamanda kirletici maddeleri de biriktiriyor ve bunlar inanın sizin en büyük düşmanlarınız. Halılarınızı ne kadar temizlediğiniz önemli değil; içleri her zaman toz, ölü deriler, evcil hayvan tüyleri, vs. ile doludur. Bunu her zaman yapmasanız bile en azından alerji mevsimi olan baharda halı kullanmayın. Ayrıca, klima filtrelerini düzenli olarak temizleyin.
10. Sabah saat 05:00 ve 10:00 arası polenlerin en fazla olduğu saatlerdir. Bu saatlerde dışarı çıkmamaya çalışın. Çıkmanız gerekiyorsa cildinizi koruyan giysiler, ağız ve burnu kapatan maske ve güneş gözlüğü kullanmayı unutmayın.

Sıkça sorulan sorular

1. Neden Alerji Oluruz? Bu sorunun net bir cevabı yok, bazı insanların alerjik yatkınlığının pek çok sebebi olabilir. Uzmanlar bu konuda genetik faktörlerin başı çektiğini düşünüyor. Öte yandan, çocukluk döneminde çok fazla toz veya evcil hayvan gibi alerjenlere erken maruz kalmanın da bazı enfeksiyonlarla birleştiğinde, zamanla alerjilere dönüşebileceği düşünülüyor. Diğer bir sebep ise, küresel ısınmadan dolayı bazı bitkilerin daha fazla polen salmasıdır. Mevsimlerin dengesizleşmesi, iklimlerin hızla değişmeye başlaması, havaların vaktinden önce ısınması vs. bitkilerin erkenden polenleri salmasına ve polen salımının daha uzun süre devam etmesine sebep oluyor. Bu da mevsimsel alerjilerin artmasına yol açıyor.
2. Mevsimsel alerji ve soğuk algınlığı arasındaki fark nasıl anlaşılır? Mevsim alerjileri genelde hapşırma, gözlerde sulanma, burun akıntısı ve kaşınmalara sebep olur. Ancak bunlar çoğunlukla iş ve sosyal hayatınızı etkileyecek boyutta olmaz (istisnai durumlar olabilir.) Soğuk algınlığı ise, alerjiler için saydıklarımıza ek olarak kas ağrıları, halsizlik, mide bulantısı gibi belirtiler gösterir.
3. Polen alerjisi nasıl anlaşılır? Alerjinizin olup olmadığını ve tam olarak ne tür bir alerjiniz olduğunu bilmenin tek yolu bir alerji testi yaptırmaktır. Bahar alerjisi şüpheniz varsa testleri özellikle Şubat ve Eylül ayları arasında yaptırmanız en doğru sonucu almanızı sağlar.
4. Alerjiye sebep olan polenler ne zamana kadar havada olur? Mevsimsel alerji şiddeti ve süresi yaşadığınız bölgeye göre değişir. Ülkemizde, özellikle İstanbul, Ankara, Kütahya, Burdur, Bursa ve Samsun’da çayır ve ağaç polenleri çok fazla bulunmaktadır. Bu sebeple bu şehirlerde alerji oranı çok daha yüksek olabilmektedir. Polen mevsimi ilkbaharda başlar ve yaz boyunca devam eder.
5. Alerjik rinit nasıl tedavi edilir? Alerjenlere maruz kalmanıza sebep olan faktörlere karşı önlem almanın yanı sıra, belirtilerin hafiflemesine yardımcı olabilecek en etkili alerji ilaçları burun spreyleridir. Çünkü, burundan püskürtülen sprey direkt alerjen bölgeyi hedef alarak belirtileri hızla hafifletir. Bununla birlikte, ilaç ve aşı tedavisi uygulanabilir.