Birçok kadın yaşamının farklı dönemlerinde farklı sorunla karşılaşabilir. Bu sorunlardan biri de vajinal atrofi veya atrofik vajinit olarak adlandırılan durumdur. Bu makalede vajinal atrofi ile ilgili temel bilgilerden, belirtilerine, tedavi seçeneklerine ve risklerine dair bilgiler bulabilirsiniz. Ayrıca, bitkisel tedavi seçenekleri ve menopoz döneminde vajinal atrofi konularına da değineceğiz.
Vajinal Atrofi Nedir?
Vajinal atrofi (Atrofik Genitalia), vajina duvarının incelmesi, kuruması ve elastikiyetini kaybetmesi durumunu ifade eder. Bu durum, genellikle menopoz döneminde ortaya çıkar, ancak bazen emzirme dönemi veya bazı tıbbi tedaviler sonucu da gelişebilir. Vajinal atrofi, vajinanın sağlıklı işleyişini engelleyebilir ve özellikle cinsel birliktelik sırasında ağrı gibi sorunlara neden olabilir.
Vajinal Atrofi Belirtileri
Vajinal atrofi çeşitli belirti ve semptomla kendini gösterir:
- Vajinal Kuruluk
- Vajinal İltihap
- Vajinal Kanama
- Genital Kaşıntı, Yanma
- Vajinal Duvarlarda İncelme
- Cinsel ilişki sırasında ağrı
- İdrar Yolu Problemleri
>>Vajinal Değişim Hakkında Bilmeniz Gerekenler
Atrofik Vajinit Neden Olur?
Atrofik vajinitin nedenleri arasında en yaygın olanı menopozdur. Menopoz, kadınların östrojen seviyelerinin azalmasıyla karakterize edilen bir dönemdir. Azalan östrojen seviyeleri, vajina duvarlarının incelmesine ve kurumasına neden olur. Bununla birlikte, vajinal atrofi şu durumlarda da ortaya çıkabilir:
- Emzirme Dönemi: Emziren annelerin östrojen seviyeleri düşük olabilir, bu da vajinal atrofi riskini artırabilir.
- Radyasyon veya Kemoterapi Tedavileri: Kanser tedavileri sırasında radyasyon veya kemoterapi, vajinal atrofiye yol açabilir.
- Yanlış Hijyen Ürünleri: Bazı hijyen ürünleri, vajinal bölgenin tahriş olmasına ve atrofi gelişmesine yol açabilir.
Vajinal Atrofi Tehlikeli mi?
Vajinal atrofi, vajina bölgesinde rahatsızlık ve özellikle cinsel ilişki sırasında ağrı gibi problemlere yol açar. Ancak, tedavi edilmezse ve belirtiler göz ardı edilirse, daha ciddi sorunlara neden olabilir. Vajinal kuruluk, cinsel ilişki sırasında mikroçatlaklara yol açabilir ve bu da enfeksiyon riskini artırabilir. Ayrıca, vajinal atrofi idrar yolu enfeksiyonlarına da yol açabilir.
Vajinal Atrofi Tanı ve Tedavisi
Vajinal atrofi teşhisi genellikle bir jinekolog veya kadın hastalıkları doktoru tarafından konur. Teşhis, semptomların ve fizik muayenenin yanı sıra bazen vajinal örneklerin incelenmesini içerebilir. Bu örnekler, vajinal pH düzeyi ve vajina duvarlarının incelmesi konusunda bilgi sağlar.
Vajinal atrofinin tedavisi, semptomların şiddetine ve hastanın tercihlerine göre değişebilir. Tedavi seçenekleri genellikle şunları içerir:
- Topikal Östrojen Kremleri veya Jelleri: Östrojen içeren topikal kremler veya jeller, vajinal duvarları nemlendirmek ve daha elastik hale getirmek için kullanılır.
- Oral Östrojen Terapisi: Östrojen takviyeleri, vajinal atrofi semptomlarını hafifletmeye yardımcı olabilir. Ancak, bu tedavi şekli bazı riskleri de beraberinde getirebilir, bu nedenle doktor gözetiminde kullanılmalıdır.
- Vajinal Hidrasyon Ürünleri: Vajinal atrofi semptomlarını hafifletmek için kullanılan nemlendirici jeller veya vajinal hidrasyon ürünleri, vajinal kuruluğu gidermeye yardımcı olabilir.
- Dilatasyon Tedavisi: Özellikle vajinal daralma veya ağrı durumlarında, jinekologlar bazen vajinal dilatasyon tedavisini önerirler. Bu tedavi, vajina duvarlarını genişleterek elastikiyeti geri kazandırmaya yardımcı olur.
- Bitkisel Tedavi Seçenekleri: Bitkisel tedaviler vajinal atrofi semptomlarını hafifletmek için bir alternatif olarak düşünülebilir. Bu tedaviler arasında bitkisel yağlar, bitki özleri ve bitkisel takviyeler bulunur. Ancak, bitkisel tedavilerin etkinliği ve güvenliği konusunda yeterli çalışma henüz mevcut değil.
- Cinsel Terapi ve Danışmanlık: Cinsel ilişki sırasında yaşanan ağrı veya endişe, bir cinsel terapist veya danışman ile ele alınabilir.
Tedavi seçenekleri kişiselleştirilmiş olmalı ve bir uzman doktor tarafından yönlendirilmelidir. Tedavi, hastanın yaşam tarzına, sağlık geçmişine ve semptomlarının ciddiyetine bağlı olarak değişebilir.
Menopozda Vajinal Atrofi
Menopoz, vajinal atrofi riskini artıran ana nedenlerden biridir. Menopoz, kadınların üreme yeteneklerini kaybettiği bir dönemi ifade eder. Bu dönemde östrojen seviyeleri düşer ve vajina duvarları incelir. Menopozdaki kadınların vajinal atrofi semptomlarını deneyimleme olasılığı daha yüksektir. Bu dönemdeki kadınların vajinal sağlıklarına özel dikkat göstermeleri gerekir.
Vajinal Atrofi İlaçları
Vajinal atrofi semptomlarını hafifletmek ve tedavi etmek için kullnılan bazı ilaçlar şunlardır:
- Östrojen Kremleri veya Tabletleri
- Topikal Lidokain: Bazı durumlarda, cinsel ilişki sırasında ağrıyı azaltmak için topikal lidokain kullanılabilir.
- Antibiyotikler: Eğer vajinal atrofi enfeksiyona yol açtıysa, doktor antibiyotikler önerebilir.
- Hormonal Olmayan Tedavi Seçenekleri
Vajinal Atrofi ile Başa Çıkma
Vajinal atrofi, kadınların yaşamlarını olumsuz etkileyebilecek bir sorun olabilir. Ancak doğru tanı, tedavi ve yönetim ile bu sorunun üstesinden gelinebilir. İşte vajinal atrofi ile başa çıkmak için bazı öneriler:
- Düzenli doktor kontrolleri yapın ve vajinal sağlığınıza özen gösterin.
- Doktorunuzun önerdiği tedavi planına sadık kalın.
- Vajinal kuruluk sorununu hafifletmek için nemlendirici ürünler kullanın.
- Cinsel ilişki sırasında ağrı yaşanıyorsa, doktorunuzla konuşarak uygun tedavi seçeneklerini değerlendirin.
- Sağlıklı bir yaşam tarzı sürdürün, dengeli beslenin ve egzersiz yapın.
Herhangi bir vajinal atrofi belirtisi yaşanıyorsa, bir kadın hastalıkları doktoruna başvurmanız gerekir. Doktorunuz, uygun tedavi seçeneklerini önererek sağlığınıza kavuşmanıza yardımcı olacaktır.
Kaynaklar▼
- 1. Lauritzen C. Basic facts and definitions. In: Lauritzen C, Studd J, editors. Current management of the menopause, London: Taylor & Francis; 2005. pp 3–8
- 2. Gandhi J., Chen A., Dagur G., Suh Y., Smith N., Cali B., Khan S.A. Genitourinary syndrome of menopause: An overview of clinical manifestations, pathophysiology, etiology, evaluation, and management. Am. J. Obstet. Gynecol. 2016;215:704–711.
- 3. Baumgart J, Nilsson K, Evers AS, Kallak TK, Poromaa IS. Sexual dysfunction in women on adjuvant endocrine therapy after breast cancer. Menopause 2013;20:162–8.
- 4. Robinson D, Cardozo L. Estrogens and urogenital atrophy. In: Lauritzen C, Studd J, editors. Current management of the menopause, London: Taylor & Francis; 2005. 205–18.
- 6. Alvisi S, Gava G, Orsili I, Giacomelli G, Baldassarre M, Seracchioli R, Meriggiola MC. Vaginal Health in Menopausal Women. Medicina (Kaunas). 2019 Sep 20;55(10):615.
- 8. Freeman EW, Sammel MD, Lin H, Gracia CR, Kapoor S. Symptoms in the menopausal transition: hormone and behavioral correlates. Obstet. Gynecol. 2008;111(1):127–36.
- 9. Naumova I, Castelo-Branco C. Current treatment options for postmenopausal vaginal atrophy. Int J Womens Health. 2018;10:387-395.
- 11. Domoney C. Treatment of vaginal atrophy. Womens Health (Lond) 2014;10(2):191-200.
- 12. Nappi RE, Kokot-Kierepa M. Vaginal health: insights, views and attitudes (VIVA) – results from an international survey. Climacteric 2012;15(1):36–44.
- 13. Kingsberg SA, Wysocki S, Magnus L, Krychman ML. Vulvar and vaginal atrophy in postmenopausal women: findings from the REVIVE (Real Womens Views of Treatment Options for Menopausal Vaginal ChangEs) survey. J. Sex. Med. 2013;10(7):1790–9.
- 14. The North American Menopause Society. Estrogen and progestogen use in peri- and postmenopausal women: March 2007 position statement of the North American Menopause Society. Menopause 2007;14:168–82.