Sedasyon, hastanın rahatlamasını sağlamak için kullanılan bir tedavi yöntemidir. Uygulanması, hastaya sedatif bir ilaç verilmesi veya anestetik bir gaz verilmesi şeklinde olabilir. Avantajları arasında; hastanın rahatlaması, endişe ve kaygılarının azalması, daha rahat bir tedavi ortamı sağlaması ve tedavinin daha hızlı ve etkili bir şekilde tamamlanmasıdır. İşte detaylar…
Sedasyon Nedir?
Sedasyon nedir? Sedasyon, bir hastanın hastalığının tedavisi sırasında uyku halinde olmasını sağlayan bir anestezi yöntemidir. Bu yöntem, doktorların rahatsız edici veya ağrılı işlemleri yapabilmelerine ve hastaların rahat ve huzurlu bir şekilde tedavi olabilmelerine olanak tanır. Çoğunlukla genel anestezi ile karıştırılan sedasyon, anestezi uzmanı tarafından bir takım ilaçlarla hastanın bilinci açıkken oluşturulan derin uyku halidir. Bu uygulamada hasta hekimin komutlarını yerine getirebilir hatta hekim ile diyalog da kurabilir.
Özellikle diş hekimlerinin çocuklar için tercih ettiği sedasyon anestezisi ile operasyon esnasında yapılan işlem, ağrı ve hoşa gitmeyen sesler operasyondan sonra hasta tarafından hatırlanmaz. Bu yöntem hem tedavi sürecini kolaylaştırır hem de psikolojik travma, hastane korkusu gibi durumları da ortadan kaldırır. Böylece, bir sonraki diş kontrolü ya da diğer operasyonlar için hastaneye geliş kolaylaşır.
Sedasyon Güvenli Midir?
Sedasyon anestezisi, çocuklarda da yetişkinlerde de oldukça güvenli bir işlemdir. Herhangi bir yan etkisi olmayan sedasyon anestezisi damar yolu açılarak kiloya göre kontrollü bir şekilde verilir. Bazı durumlarda çocuklara şurup olarak, hava yoluyla, burundan ya da makattan da verilebilir.
Tedavi süreci boyunca sedasyon, anestezi uzmanı tarafından takip edilir. Tedavi sonunda anestezist hastayı kontrollü bir şekilde uyandırır. Hastaya uygulanmış olan sedatif ilaçlar, beyinde bazı etkiler bıraktığından bu etkilerin aşama aşama ortadan kaldırılması sağlanır. Sedasyonun en büyük avantajlarından biri de hastanın uyku derinliğinin ve süresinin ayarlanabilmesidir.
Sedasyon uygulamasının temel amacı, hasta için güvenli ve rahat bir ortam yaratması, korku hissinden arındırması ve anksiyete gibi durumları ortadan kaldırmasıdır. Bu uygulama ağrı eşiğini yükseltir ve ağrı hissini engeller. Özellikle korku eğilimi olan çocukların hafızalarında derin izler bırakabilecek travmaları engeller. Hekim açısından ise sedasyonun istenmeyen refleksleri önlenmesi, tedavi sürecinin daha kolay geçmesini sağlar.
Hafif Sedasyon ve Derin Sedasyon Arasındaki Fark Nedir?
Sedasyon, çeşitli seviyelerde uygulanabilir. Hafif sedasyon, hastanın uyutulmadan sadece sakinleştirmek ve rahatlatmak için uygulanan anestezidir. Hafif sedasyon altındaki hasta ameliyatı izleyebilir, hekimle diyalog kurabilir ancak işlem bittikten ve vücudu ilaçtan arındırıldıktan sonra olan biteni hatırlamaz. Özellikle basit operasyonlar için bu yöntem tercih edilir. Bilinçli sedasyon olarak da adlandırılır.
Derin sedasyon söz konusu olduğunda hasta derin uykuya dalar ancak bilinci tamamen kapalı değildir. Sese tepki verebilir, kendi kendine nefes alabilir.
Sedasyon Hangi Durumlarda Tercih Edilir?
Sedasyon, genel anestezi yerine daha az invaziv ve daha hızlı bir yöntem olarak kullanılabilir. Ayrıca, bazı hastaların genel anesteziyi tolere etmemesi durumunda alternatif bir seçenek olarak düşünülebilir. Genel olarak şu durumlarda kullanımı tercih edilebilir:
- Basit operasyonlarda
- Lokal anestezi altında uygulanan operasyonlar için ek bir rahatlatma sağlamada
- Küretaj opersyonlarında
- MR çekiminde
- Diş tedavilerinde
- BT çekiminde
- Gastroskopi
- Kolonoskopi
- Tiroid, karaciğer, prostat, meme biyopsisi için
- Endoskopi
- HSG çekimlerinde
- Kemik iliği uygulanırken
- EKT tedavisinde ve bunların dışında gerek görülen bir çok işlem sırasında sedasyon uygulanabilmektedir.
Sedasyon uygulanması sırasında, hastanın nefes alması ve kalp atışı kontrol edilir ve uygun bir dozda sedatif verilir. Sedasyon sonrası, hasta uyandırılır ve bir süre dinlenir.
Sedasyonun yan etkileri, hastanın uyandıktan sonra halsiz veya bulanık hissetmesi, hafif mide bulantısı gibi hafif sorunlar olabilir. Ancak, bu yan etkiler genellikle kısa süreli ve hafif seviyededir.
Sedasyon ile ilgili sıkça sorulan sorular
- Sedasyon zararlı mı? Genel anesteziye göre sedasyon uygulaması son derece güvenli ve rahat bir uygulamadır.
- Sedasyon yan etkileri nelerdir? Sedasyon uzman tarafından yapıldığında risk taşımayan güvenli bir işlemdir. Yan etkisi yok denecek kadar azdır. Bununla birlikte, hastanın uyandıktan sonra halsizlik ve hafif mide bulantısı gibi hafif sorunlar olabilir. Ancak, bu yan etkiler genellikle kısa süreli ve hafif seviyededir.
- Sedasyon nasıl uygulanır? Damar yoluyla ilaç enjekte etme, ağızdan ilaç alma ve solunum yoluyla olmak üzere farklı şekillerde sedasyon uygulanabilir. Sedasyon ağrılı mıdır diye merak edenler için de şunu belirtelim, süreç boyunca herhangi bir ağrı, acı hissedilmemektedir.
- Sedasyon kimlere uygulanabilir? Dişçi korkusu olanlara, iğne korkusu olanlara, mide bulantısı ve kusma problemi olanlara uygulanabilir. Ayrıca hem çocuklar hem de yetişkinler için uygundur.
